Mô hình 5s trong sản xuất là gì? Quy trình triển khai 5S trong sản xuất

Mục lục [Ẩn]

Việc tối ưu hóa không gian làm việc không chỉ là một ưu tiên mà còn là một yếu tố quyết định giữa thành công và thất bại của một doanh nghiệp. Trong hành trình không ngừng nâng cao hiệu suất sản xuất, 5S đã nổi lên như một giải pháp không thể phủ nhận được. Phổ biến, linh hoạt và tính ứng dụng cao, 5S không chỉ giúp tạo ra một môi trường làm việc sạch sẽ, gọn gàng mà còn tăng cường hiệu quả và hiệu suất sản xuất. Hãy cùng khám phá sâu hơn về tầm quan trọng của 5S trong sản xuất và cách nó có thể thúc đẩy sự phát triển bền vững cho doanh nghiệp.

5s là gì?

5s là viết tắt của 5 từ tiếng Nhật: Seiri (Sắp xếp), Seiton (Sắp đặt), Seiso (Sạch sẽ), Seiketsu (Sáng suốt) và Shitsuke (Tự giác), là một phương pháp quản lý và sắp xếp nơi làm việc, xây dựng một môi trường mà ở đó, sự tinh gọn, sạch sẽ, khoa học được đặt lên hàng đầu, thông qua các hoạt động như giữ vệ sinh cho máy móc, thiết bị, sắp xếp mọi thứ một cách trật tự, ngăn nắp, tạo ra một môi trường làm việc an toàn, hiệu quả và văn minh.

Sự ra đời và phát triển của 5s

Mô hình 5s được tạo ra bởi Kaoru Ishikawa, một chuyên gia quản lý sản xuất người Nhật Bản. Ông đã áp dụng các tiêu chuẩn 5s vào công việc của mình và nhận thấy rằng nó mang lại hiệu quả đáng kể trong việc tăng năng suất và giảm chi phí từ những năm 1950 tại Nhật. Từ đó, mô hình 5s đã được phát triển và lan truyền khắp thế giới.

Trong quá trình phát triển, mô hình 5s cũng đã được điều chỉnh và cải tiến để phù hợp với từng ngành và doanh nghiệp cụ thể. Hiện nay, có nhiều phiên bản của mô hình 5s được sử dụng điển hình như 6s + Safety), nhưng cơ bản vẫn giữ nguyên 5 hạng mục chính.

Nội dung chính của phương pháp 5s

Seiri (Sàng lọc)

Đây là bước đầu tiên và là công việc đầu tiên cần làm của bất cứ công ty nào, doanh nghiệp nào. Seiri giúp giảm thiểu tối đa các vật dụng, máy móc không cần thiết để tăng không gian làm việc, giảm diện tích lưu trữ, giảm số lượng các vật dụng như tủ tài liệu, tủ đựng hồ sơ, giảm thiểu các dụng cụ không cần thiết để tối đa không gian làm việc.

Để áp dụng Seiri trong sản xuất, các doanh nghiệp cần có kế hoạch và quy trình rõ ràng để sắp xếp và phân loại các vật dụng. Các nhân viên cũng cần được đào tạo để hiểu và tuân thủ theo tiêu chuẩn này.

Seiton (Sắp xếp)

Tiêu chuẩn này đề cao việc sắp xếp và bố trí các vật dụng, thiết bị và tài liệu sao cho hợp lý và thuận tiện cho công việc. Mục đích của Seiton mang đến nhiều ưu điểm cho không gian, giúp tiết kiệm thời gian làm việc, giảm thời gian tìm đồ vật khi cần và kiểm tra các vật dụng, còn giúp hạn chế tình tránh mất mát tài sản, đồ dùng, xây dựng một môi trường làm việc ngăn nắp khoa học và chuyên nghiệp.

Để áp dụng Seiton trong sản xuất, các doanh nghiệp cần có kế hoạch và quy trình rõ ràng để sắp xếp và bố trí các vật dụng. Ngoài ra, cần có sự hợp tác và đồng thuận từ các nhân viên để đưa ra các giải pháp sắp xếp và bố trí tối ưu cho từng khu vực làm việc.

Seiso (Sạch sẽ)

Tiêu chuẩn này đề cao việc duy trì môi trường làm việc sạch sẽ và gọn gàng. Mục đích của Seiso là giữ cho môi trường làm việc luôn trong tình trạng sạch sẽ, ngăn nắp, gọn gàng để mang đến cảm giác thoải mái, phấn khởi cho nhân viên, tạo hình ảnh đẹp trong mắt ứng viên, khách hàng và đối tác.

Để áp dụng Seiso trong sản xuất, các doanh nghiệp cần có kế hoạch và quy trình rõ ràng để duy trì sạch sẽ và gọn gàng cho môi trường làm việc. Các nhân viên cũng cần được đào tạo để hiểu và tuân thủ theo tiêu chuẩn này.

Seiketsu (Săn sóc)

Tiêu chuẩn này đề cao việc duy trì một môi trường làm việc sáng suốt và thoải mái. Mục đích của Seiketsu là giúp cho các nhân viên làm việc hiệu quả hơn và giảm căng thẳng trong công việc.

Để áp dụng Seiketsu trong sản xuất, các doanh nghiệp cần có kế hoạch và quy trình rõ ràng để duy trì một môi trường làm việc sáng suốt và thoải mái. Ngoài ra, cần có sự hợp tác và đồng thuận từ các nhân viên để đưa ra các giải pháp tối ưu cho từng khu vực làm việc.

Shitsuke (Sẵn sàng)

Tiêu chuẩn này đề cao việc tuân thủ và duy trì các tiêu chuẩn 5s trong môi trường làm việc. Mục đích của Shitsuke là giúp cho các nhân viên có thói quen tự giác, thân thiện và chuyên nghiệp trong môi trường làm việc tốt. Qua đó, tạo nên môi trường làm việc hiện đại, có quy củ, có sự phát triển nhằm nâng cao hiệu suất làm việc và phát triển doanh nghiệp

Để áp dụng Shitsuke trong sản xuất, các doanh nghiệp cần có chương trình đào tạo và tuyên truyền để giúp các nhân viên hiểu và tuân thủ theo các tiêu chuẩn 5s. Ngoài ra, cần có sự hỗ trợ và giám sát từ các nhà quản lý để đảm bảo các tiêu chuẩn được duy trì và cải thiện liên tục.

Lợi ích khi áp dụng 5s trong sản xuất

Với xu hướng áp dụng ngày càng phổ biến tại đa phần các doanh nghiệp sản xuất, Mô hình 5s đã và đang mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho các doanh nghiệp và cộng đồng lao động. Dưới đây là một số lợi ích chính của việc áp dụng 5s trong sản xuất.

Lợi ích của 5S đối với doanh nghiệp

• Tăng năng suất: Việc sắp xếp, bố trí và duy trì môi trường làm việc sạch sẽ và gọn gàng giúp cho các nhân viên làm việc giảm thiểu sai sót và cải thiện năng suất làm việc. Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp đánh giá rất cao tầm quan trọng của việc ứng dụng quy trình 5S trong quản lý chất lượng.
• Giảm chi phí: Việc loại bỏ những thứ không cần thiết và tối ưu hóa không gian làm việc góp phần tối đa lợi nhuận cho các doanh nghiệp sản xuất.
• Đảm bảo an toàn lao động: Mô hình 5s giúp loại bỏ các nguy cơ tai nạn lao động góp phần duy trì môi trường làm việc an toàn cho nhân viên.
• Nâng cao chất lượng sản phẩm: Việc duy trì sạch sẽ và sáng suốt trong môi trường làm việc giúp giảm rủi ro ô nhiễm và nâng cao chất lượng sản phẩm.
• Tạo sự tự tin cho khách hàng: Mô hình 5s cho thấy sự chuyên nghiệp và tôn trọng của doanh nghiệp đối với khách hàng, giúp tạo sự tin tưởng và tăng cường mối quan hệ với khách hàng.

Lợi ích của 5S với người lao động

• Tăng hiệu suất làm việc: Mô hình 5s giúp cho các nhân viên làm việc hiệu quả hơn và tăng cường sự tự giác trong công việc.
• Giảm căng thẳng: Môi trường làm việc sạch sẽ và thoải mái giúp giảm căng thẳng và tăng cường sức khỏe cho nhân viên.
• Nâng cao kỹ năng: Việc áp dụng các tiêu chuẩn 5s giúp cho các nhân viên có thói quen tự giác và phát triển kỹ năng tổ chức và quản lý công việc.
• Tạo sự đồng thuận: Các hoạt động 5s cần sự hợp tác và đồng thuận từ các nhân viên, giúp tạo sự gắn kết và đoàn kết trong nhóm làm việc.

Lợi ích của 5S với khách hàng

• Sự chuyên nghiệp: Mô hình 5s cho thấy sự chuyên nghiệp và tôn trọng của doanh nghiệp đối với khách hàng, giúp tạo sự tin tưởng và tăng cường mối quan hệ với khách hàng.
• Sản phẩm chất lượng: Việc duy trì sạch sẽ và sáng suốt trong môi trường làm việc giúp giảm rủi ro ô nhiễm và nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu và yêu cầu của khách hàng.
• Dịch vụ tốt hơn: Mô hình 5s giúp cho doanh nghiệp có thể cung cấp dịch vụ tốt hơn cho khách hàng, từ việc tiếp nhận đơn hàng đến giao hàng và hỗ trợ sau bán hàng.

Quy trình triển khai 5S trong sản xuất

Quy trình triển khai 5s trong sản xuất bao gồm các bước sau:

• Xác định mục tiêu và kế hoạch triển khai: Các doanh nghiệp cần xác định mục tiêu và kế hoạch cụ thể để triển khai mô hình 5s trong sản xuất. Điều này bao gồm việc xác định các khu vực cần áp dụng 5s, lựa chọn phiên bản 5s phù hợp và đặt ra mục tiêu cụ thể cho từng khu vực.
• Đào tạo và tuyên truyền: Các nhân viên cần được đào tạo về các tiêu chuẩn 5s và lợi ích của việc áp dụng chúng trong sản xuất. Ngoài ra, cần có các hoạt động tuyên truyền để giúp các nhân viên hiểu và đồng thuận với quy trình triển khai 5s.
• Thực hiện Seiri (sàng lọc): Các nhân viên sẽ thực hiện việc sắp xếp và phân loại các vật dụng, thiết bị và tài liệu trong khu vực làm việc. Việc này cần được thực hiện theo kế hoạch và quy trình đã được đặt ra.
• Thực hiện Seiton (Sắp xếp): Các nhân viên sẽ thực hiện việc sắp xếp và bố trí lại các vật dụng, thiết bị và tài liệu sao cho hợp lý và thuận tiện cho công việc. Việc này cũng cần được thực hiện theo kế hoạch và quy trình đã được đặt ra.
• Thực hiện Seiso (Sạch sẽ): Các nhân viên sẽ thực hiện việc duy trì môi trường làm việc sạch sẽ và và an toàn. Việc này cần được thực hiện theo kế hoạch và quy trình đã được đặt ra.
• Thực hiện Seiketsu (săn sóc): Các nhân viên sẽ thực hiện việc duy trì môi trường làm việc sáng suốt và thoải mái. Để làm tốt tiêu chí này thì doanh nghiệp cần phát triển hệ thống các tài liệu hướng dẫn, kế hoạch, quy trình và thậm chí kết nối việc thực thi 5S với văn hóa doanh nghiệp .
• Thực hiện Shitsuke (sẵn sàng): Các nhân viên sẽ tự giác duy trì các tiêu chuẩn 5s đã được thiết lập và thực hiện việc cải thiện liên tục. Điều này cần sự hỗ trợ và giám sát từ các nhà quản lý để đảm bảo các tiêu chuẩn được duy trì và cải thiện liên tục.
• Với Seiri (sàng lọc) và Seiton (sắp đặt), doanh nghiệp có thể đưa ra những danh sách vật dụng, thiết bị hay tài liệu và vị trí cần được bố trí của từng loại để hỗ trợ cho người lao động.
• Với Seiso (sạch sẽ), doanh nghiệp nên có kế hoạch vệ sinh định kỳ để đảm bảo không gian làm việc lẫn trang thiết bị luôn sạch sẽ và an toàn. Với những thiết bị nguy hiểm, nên lưu trữ tại vị trí đảm bảo an toàn và được đánh dấu. Ngoài ra, các cấp có thẩm quyền cũng nên thường xuyên kiểm tra giám sát để có thể kịp thời phát hiện và xử lý các vấn đề phát sinh.

Các lỗi thường gặp khi thực hiện mô hình 5S trong sản xuất

Mặc dù mô hình 5s mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, tuy nhiên việc triển khai nó cũng có thể gặp phải một số lỗi sau:

• Không có kế hoạch cụ thể: Việc không có kế hoạch cụ thể và rõ ràng sẽ dẫn đến việc triển khai 5s không hiệu quả và không đạt được mục tiêu.
• Thiếu sự đồng thuận và hỗ trợ từ nhân viên: Nếu các nhân viên không đồng thuận và không hỗ trợ trong việc triển khai 5s, quá trình này sẽ gặp nhiều khó khăn và không đạt được kết quả như mong đợi.
• Thiếu sự hỗ trợ và giám sát từ các nhà quản lý: Việc thiếu sự hỗ trợ và giám sát từ các nhà quản lý sẽ dẫn đến việc các tiêu chuẩn 5s không được duy trì và cải thiện liên tục.
• Thiếu tinh thần tự giác: Nếu các nhân viên không có tinh thần tự giác trong việc duy trì các tiêu chuẩn 5s, quá trình này sẽ gặp nhiều khó khăn và không đạt được kết quả như mong đợi.

Cách giải quyết các vấn đề khi thực hiện mô hình 5S trong sản xuất

Để giải quyết các vấn đề khi thực hiện mô hình 5s trong sản xuất, các doanh nghiệp có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Đào tạo và tuyên truyền thêm về lợi ích của 5s cho các nhân viên để tăng sự đồng thuận và hỗ trợ.
• Có thể dán các khẩu hiệu 5S, Slogan liên quan tới 5S tại các vị trí có liên quan
• Tạo ra các chương trình động viên và thưởng cho các nhân viên có thành tích tốt trong việc duy trì các tiêu chuẩn 5s.
• Đưa ra các hoạt động cải thiện liên tục và định kỳ kiểm tra, đánh giá việc triển khai 5s để đảm bảo các tiêu chuẩn được duy trì và cải thiện liên tục.
• Hỗ trợ và giám sát chặt chẽ từ các nhà quản lý để đảm bảo việc triển khai 5s được thực hiện đúng quy trình và đạt được kết quả như mong đợi.

Mô hình 5S trong sản xuất và vai trò của nhân viên

Để triển khai và duy trì 5S thì vai trò và ý thức của nhân viên vô cùng quan trọng.    Mọi định hướng, hướng dẫn và quy trình từ các cấp quản lý sẽ trở nên vô dụng nếu không có sự đồng hành thực thi của cấp nhân viên. Vai trò của nhân viên trong mô hình 5s là rất quan trọng và có thể được tóm tắt như sau:

• Thực hiện các hoạt động 5s theo quy trình và kế hoạch đã được đặt ra.
• Đóng góp ý kiến và đề xuất cải tiến để nâng cao hiệu quả của mô hình 5s.
• Tự giác duy trì các tiêu chuẩn 5s và tham gia vào các hoạt động cải thiện liên tục.
• Hỗ trợ và hợp tác với các thành viên khác trong nhóm để đạt được mục tiêu của mô hình 5s.
• Tham gia vào các hoạt động đào tạo và tuyên truyền về 5s để hiểu rõ hơn về quy trình và lợi ích của nó.

Áp dụng 5S không phải là câu chuyện “ một sớm một chiều”

Để phát huy tác dụng, 5S cần được thực hiện và duy trì theo chu kỳ cũng như cải tiến. Cách thức duy trì chương trình 5S với từng doanh nghiệp sẽ theo đặc thù riêng. Giải pháp là áp dụng lặp đi lặp lại quy trình 5S, như một phần thường xuyên của công việc hằng ngày. Đó là lý do tầm quan trọng ảnh hưởng rất nhiều đến tiến độ doanh nghiệp.

Khi mới bắt dầu triển khai 5s, rất có thể doanh nghiệp sẽ gặp nhiều khó khăn, trì trệ, lúng túng trong quy trình làm việc cũng như tốn kém chi phí. Tuy nhiên, về lâu dài quy trình 5S sẽ làm cho quá trình làm việc trơn tru hơn, giảm thiểu rủi ro – nhờ đó doanh nghiệp tiết kiệm rất nhiều chi phí do hiệu suất kém và tổn thất gây ra. Ngoài ra khi quá trình duy trì 5S được diễn ra trơn tru, doanh nghiệp có nhiều cơ hội hơn, dễ dàng triển khai các dự án như Lean Manufacturing, Lean six sigma, tích hợp các hệ thống quản lý hiện đại.

Tuy mang tính thông dụng, được áp dụng rất rộng rãi nhưng không có nghĩa việc triển khai 5S là dễ dàng. Để có thể triển khai 5S, những vị trí nòng cốt của dự án cần hiểu rõ về 5S, hiểu rõ về doanh nghiệp cũng như các quy trình hiện tại của doanh nghiệp. Giải pháp thường duoc59 doanh nghiêp áp dụng đó là triển khai đào tạo 5S cho các vị trí quan trọng như quản lý sản xuất, sinh quản, tổ trưởng sản xuất, quản lý kho,… và các vị trí liên quan tới triển khai và duy trì 5S. Hiểu được nhu cầu này của doanh nghiệp,

Không chỉ vậy, doanh  nghiệp nên tổ chức các buổi đào tạo kết hợp với Trung tâm uy tín đào tạo để trang bị những kiến thức và kỹ năng để áp dụng vào công việc một cách hiệu quả nhất. Hiểu được vấn đề đó, Viện IRTC đã có khóa học chuyên nghiệp về quy trình 5S trong sản xuất, cung cấp cho học viên kiến thức và kỹ năng cần thiết để có thể áp dụng 5S vào trong sản xuất đạt hiệu quả, duy trì môi trường làm việc của doanh nghiệp, hoạch định và đánh giá cách áp dụng 5S tại doanh nghiệp.

Kết luận

Mô hình 5s là một phương pháp quản lý và tổ chức môi trường làm việc hiệu quả trong sản xuất. Việc áp dụng 5s mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, nhân viên và khách hàng. Tuy nhiên, để đạt được kết quả tốt nhất, việc triển khai 5s cần sự tham gia và đóng góp tích cực từ tất cả các thành viên trong doanh nghiệp. Các doanh nghiệp cũng cần có sự hỗ trợ và giám sát từ các nhà quản lý để đảm bảo việc triển khai 5s được thực hiện đúng quy trình và đạt được kết quả như mong đợi.
Hy vọng với những thông tin mà IRTC cung cấp ở trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mô hình 5S trong sản xuất, cách thức và vận hành 5S trong doanh nghiệp hiệu quả, để được tư vấn thêm khóa học, bạn đọc có thể để lại thông tin liên lạc cuối bài viết hoặc trực tiếp liên hệ đến Hotline 0902 419 079.